Akşam yemeği için hazırladığınız pilavdan
artanları ne yapıyorsunuz? Çoğu insanın cevabı saklama yönünde olacaktır ancak
bu nokta aslında çok büyük bir öneme sahip. Zira pirincin içinde bulunan
Bacillus cereus isimli bakteri yeniden ısıtıldığını zehirleyici bir yapıya
dönüşebiliyor. Bunun önüne geçmenin ise bazı yolları var.
Yeni pişmiş pilav en
lezzetli yemeklerden biri. Ancak pirinç aynı
zamanda tehlikeli bakterilerin büyümesi için ideal koşullar yaratabiliyor. Pişmemiş
pirinçte yaygın olan Bacillus cereus, kaynatmak ile ortadan kalkmıyor
çünkü ısıyı tolere edebilen sporlar üretiyor.
Pişirildikten
sonra oda sıcaklığında bırakılan pirinç, çeşitli bakterileri çoğaltarak ve
zararlı toksinler salarak bu bakterileri barındırabiliyor. Hatta "pirinç
sendromu" olarak da bilinen gıda zehirlenmesine yol
açabiliyor.
Pişirmeden
önce pirinci yıkamak taneler arasında gizlenen böceklerden veya ağır
metallerden kurtulmanızı sağlasa da Bacillus cereus için aynı şey söylenemiyor. Çünkü bu
bakteri tahıla gömülü vaziyette bulunuyor. Riskleri ortadan kaldırmak için
pirinç pişirildikten hemen sonra servis edilmeli veya çabuk soğutulup bir kapta
buzdolabına veya derin dondurucuya konulmalı. Ayrıca pilav bir saatten fazla
dışarıda bırakılmamalı.
Artan
pilav, yeniden ısıtılırken ise mikrodalga kullanılabilir. Ocakta veya buharda
ısıtılabilir. Ancak bu uygun şekilde soğutulur ve saklanırsa güvenli. Birkaç saattir dışarıda duran
pilavı yeniden ısıtmak yalnızca riskleri artıracaktır. Bunun
nedeni, ısıtmanın, soğutmanın ve tekrar ısıtmanın, B. cereus gibi zararlı
bakterilere büyümek için harika bir fırsat vererek, "pilav sendromu"
olasılığını artırması.
Bacillus
cereus gıda zehirlenmesi ölümcül olabilir ve makarna gibi diğer gıdalarda da
görülebilir. 2011 yılında yapılan bir vaka çalışması, 20 yaşındaki bir
öğrencinin beş günlük makarnayı yedikten sonraki 10 saat içinde B. cereus
zehirlenmesinden öldüğünü gösteriyor. Benzer bir vaka 2003 yılında bir ailenin
8 günlük makarna salatası yemesi sonucu bir kişinin ölümü ve beş çocuğun da
hastaneye kaldırılmasıyla yaşanmıştı.
Pirinç
sendromu, genellikle büyüdükçe ürettiği toksin B. cereus tarafından tetiklenen kusma ve ishal ile
kendini gösteriyor. Çoğu zaman bir veya iki gün içinde geçse de bazı insanlar
için ölümcül olabiliyor.